سرویس جهان مشرق - دولت جدید آمریکا طی هفته‌های آغازین خود نشانه‌ای از تغییر بنیادین سیاست‌های دولت قبلی این کشور درباره ایران نشان نداده است. به طور خاص، دولت ترامپ بعد از خروج از برجام می‌گفت آن‌قدر ایران را تحریم می‌کند تا این کشور به توافقی «جدید و بهتر» با آمریکا تن بدهد. تنها تفاوت دولت بایدن این است که می‌گوید آن‌قدر تحریم‌ها علیه ایران را نگه می‌دارد تا این کشور به توافقی بهتر با آمریکا تن بدهد. عملاً این دو سیاست تفاوتی با هم ندارند، چراکه اهمیتی ندارد کدام دولت آمریکا ایران را تحریم کرده، بلکه آن‌چه مهم است پابرجا بودن تحریم‌هایی است که نقض یک‌جانبه توافق هسته‌ای محسوب می‌شوند.

جو بایدن (راست)، رئیس‌جمهور آمریکا، در حال سخنرانی در ساختمان وزارت خارجه این کشور، اوایل ماه فوریه سال ۲۰۲۱، در حالی که «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا در پس‌زمینه مشخص است؛ سیاست دولت بایدن در قبال ایران عملاً تفاوتی با سیاست دولت ترامپ ندارد (+)

شباهت سیاست دولت بایدن در قبال ایران به سیاست دولت ترامپ از دید ناظران بین‌المللی نیز پنهان نمانده است. خبرگزاری روسی «راشاتودی» اخیراً طی گزارشی تحت عنوان «سیاست بایدن در قبال ایران همان سیاست ترامپ در قبال ایران است، با یک ایموجیِ پرچم رنگین‌کمانی[۱]» به قلم «کیتلین جان‌استون» خبرنگار مستقل مستقر در شهر ملبورن استرالیا، به همین موضوع پرداخته است. آن‌چه در ادامه می‌خوانید، متن گزارش راشاتودی است.

لازم به ذکر است که مشرق صرفاً جهت اطلاع نخبگان و تصمیم‌گیران عرصه سیاسی کشور از رویکردها و دیدگاه‌های محافل رسانه‌ای-اندیشکده‌ای بین‌المللی این گزارش را منتشر می‌کند و دیدگاه‌ها، ادعاها و القائات این گزارش‌ لزوماً مورد تأیید مشرق نیست.

دولت جدید در واشینگتن دارد دقیقاً همان رویکرد دولت قبلی آمریکا را در قبال تهران دنبال می‌کند؛ فقط اکنون پوشش رسانه‌ای به این رویکرد اضافه شده است، چون الآن دیگر آدمِ خود این رسانه‌ها دارد تحریم‌های غیرنظامی‌کُش[۲] را اجرا می‌کند، نه آن «مرد شرور نارنجی».

در همین‌باره بخوانید:

›› سیاست‌های بایدن درباره ایران چه تفاوتی با سیاست‌های ترامپ خواهد داشت؟

›› آیا آمریکای بایدن به برجام برمی‌گردد؟

بایدن در یکی از مصاحبه‌های اخیر خود با شبکه سی‌بی‌اس، تأیید کرد[۳] که دولتش حاضر نیست با هدف نشاندن تهران پشت میز مذاکره درباره احیای «برنامه جامع اقدام مشترک» (یا برجام، که معمولاً به آن «توافق هسته‌ای ایران» گفته می‌شود) تحریم‌های اِعمال‌شده علیه ایران را لغو کند. «نورا اودانل» خبرنگار سی‌بی‌اس از بایدن پرسید: «آیا آمریکا ابتدا تحریم‌ها را لغو می‌کند تا ایران را به میز مذاکره برگرداند یا نه؟» رئیس‌جمهور آمریکا پاسخ داد: «نه.» سپس اودانل پرسید: «اول آن‌ها باید غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کنند؟» و بایدن در جواب، سرش را [به نشانه تأیید] تکان داد.

چند نکته در این‌جا وجود دارد که واقعاً مضحک هستند: اولاً این‌که برجام به هیچ عنوان ایران را ملزم نمی‌کند که «غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند.» چنان‌که «آرش کرمی» [کارشناس خاورمیانه] در [خبرگزاری آمریکایی] «المانیتور» توضیح داده، این توافق صرفاً از ایران می‌خواهد «سطح غنی‌سازی اورانیوم خود را نهایتاً در حد ۳/۶۷ درصد حفظ کند»؛ درصدی که ایران تنها زمانی از آن بالاتر رفت که دولت ترامپ از توافق خارج شد و این کشور را تحریم کرد. البته دولت بایدن بعداً تصریح کرد که منظور بایدن این بوده که ایران باید قبل از آغاز مذاکرات، به سطح تعیین‌شده برای غنی‌سازی در برجام بازگردد. با این وجود، این واقعیت که نه رئیس‌جمهور آمریکا و نه خبرنگار برجسته مصاحبه‌کننده با او [که دبیر ارشد سی‌بی‌اس نیز هست] ظاهراً در این‌باره شفافیت را رعایت نکرده‌اند، به‌خوبی نشان می‌دهد طبقه سیاسی-رسانه‌ای آمریکا تا چه اندازه توخالی [و بی‌مسئولیت] است.

«جنیفر ساکی» (تصویر بالا) سخنگوی کاخ سفید، در اشاره به مصاحبه بایدن و تغییر ظاهری موضع آمریکا در قبال بازگشت ایران به برجم می‌گوید اگر بایدن می‌خواست تغییر چشم‌گیری در سیاست‌هایش در قبال توافق هسته‌ای با ایران اعلام کند، این کار را به شکلی واضح‌تر از «سر تکان دادن» انجام می‌داد (+)

مهم‌تر این‌که این مصاحبه مثل روز روشن می‌کند که بایدن عملاً دارند سیاست ترامپ در قبال ایران را ادامه می‌دهد: ترامپ با وضع تحریم‌های خردکننده شروع به خفه کردن ایران کرد تا بلکه این کشور را وادار به اطاعت از دستورات آمریکا کند؛ بایدن هم دارد دقیقاً همین اقدامات را ادامه می‌دهد و به ایران می‌گوید باید از دستورات آمریکا اطاعت کند. شاید خواسته‌های دولت بایدن با دولت ترامپ کمی متفاوت باشد، اما تأثیر آن‌ها یکسان است، چون تهران هرگز در برابر هیچ‌کدام از این خواسته‌ها سر تعظیم فرود نخواهد آورد.

دولت ایران بارها و بارها[۴] به صراحت اعلام کرده است[۵] که تا وقتی آمریکا به عمل به تعهداتش تحت توافق هسته‌ای برنگردد، به برجام برنخواهد گشت، چون این آمریکا بود که اول از توافق هسته‌ای خارج شد. تهران به‌درستی[۶] می‌گوید تا ماه می سال ۲۰۱۸، زمانی که دولت ترامپ به طور یک‌جانبه از توافق خارج شد، کاملاً مطابق با مفاد توافق عمل می‌کرده است. این استدلال که «بنابراین واشینگتن است که باید ابتدا به تعهداتش در توافق هسته‌ای برگردد» استدلال خدشه‌ناپذیری است. چه دلیلی دارد ایران دوباره وارد توافق با دولتی شود که بدیهی است دارد بدون حسن نیت عمل می‌کند و ممکن است دوباره از توافق خارج شود و تحریم‌های غیرنظامی‌کُش علیه مردم ایران اِعمال کند؟

در همین‌باره بخوانید:

›› مجله آمریکایی: بایدن است که باید در بازگشت به برجام پیش‌قدم شود

و این تازه برای برگشت به میز مذاکره جهت بازگشت به توافق طبق همان مفاد قبلی است. این در حالی است که «گرت پورتر» [کارشناس آمریکایی پرونده هسته‌ای ایران] ماه [ژانویه سال ۲۰۲۱] نوشت[۷] دولت بایدن احتمالاً می‌خواهد از رژیم تحریم‌هایی که از دولت قبل به ارث برده، به عنوان «کارت ترامپ» استفاده کند تا شاید بتواند تهران را مجبور به پذیرش نسخه تغییریافته این توافق کند.

اما هیچ‌کدام از این‌ها اتفاق نخواهد افتاد. ایران نه توافق هسته‌ای را تغییر خواهد داد و نه قبل از دولتی که اول توافق را رها کرد، به برجام برخواهد گشت. و به نظر می‌رسد دولت بایدن هم با این موضوع هیچ مشکلی ندارد، چراکه ظاهراً در حال سبک‌وسنگین کردن این نظریه است که حتی برای آغاز فرآیند حل‌وفصل مسئله توافق هسته‌ای تا بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در ماه ژوئن منتظر بماند[۸].

حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، در نیویورک در اواخر ماه سپتامبر سال ۲۰۱۸؛ دولت بایدن ممکن است برای آغاز فرآیند حل‌وفصل مسئله هسته‌ای با ایران منتظر پایان دولت روحانی و روی کار آمدن دولت بعدی در ایران بماند (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› روحانی اگر «میراث دیپلماسی» می‌خواهد به شرق رو کند

نتیجه نهایی این است که همچنان رئیس‌جمهوری در آمریکا روی کار است که جنگ اقتصادی علیه ایران را دقیقاً به همان روش قبل از ۲۰ ژانویه [و زمان دولت قبلی آمریکا] ادامه می‌دهد. مردم غیرنظامی [در ایران] همچنان تحت فشار شدید کشوری بسیار قوی‌تر قرار می‌گیرند که به آن‌ها به چشم انسان نگاه نمی‌کند. به علاوه، دیر یا زود، این دولت یا دولت بعدی آمریکا بالأخره آتش دیگری را روشن می‌کند که دو کشور را لبه‌ی پرتگاه یک جنگ نظامی قرار می‌دهد؛ مانند چیزی که یک سال پیش شاهدش بودیم[۹].

در همین‌باره بخوانید:

›› اخبار تازه از عین‌الاسد: اعطای «نشان جانبازی» به خاطر «سردرد»

بنابراین سیاست بایدن در قبال ایران صرفاً ادامه سیاست ترامپ در قبال ایران است، اما به نحوی که به دل لیبرال‌ها بنشیند؛ همان سیاست ترامپ در قبال ایران است، اما با «ضمایر غیرجنسیتی» در صفحه بیوگرافی‌اش. [منظور نویسنده این است که «دولت بایدن همان سیاست دولت ترامپ را اجرا می‌کند، اما در لفافه‌ای همه‌پسند.»] تصمیم به تداوم یک عمل غیراخلاقی، به همان اندازه‌ی تصمیم به آغاز انجام آن، غیراخلاقی است. اگر شما دارید کسی را کتک می‌زنید و وقتی من می‌آیم دست از این کار می‌کشید، در صورتی که من کتک زدنِ آن شخص را ادامه بدهم، به همان اندازه‌ی شما در این کتک‌کاری مقصر هستم. رئیس‌جمهورهایی که تصمیم به تداوم سیاست‌های ضداخلاقیِ رؤسای‌جمهور قبلی می‌گیرند، به همان اندازه رؤسای‌جمهور قبل مقصر هستند.

بایدن نه‌تنها رویکرد و سیاست آمریکا در قبال ایران را تغییر نداده، بلکه پا جای پای ترامپ گذاشته و به جای اصلاح سیاست‌های رئیس‌جمهور سابق آمریکا به دنبال استفاده از آن‌ها به عنوان برگ برنده علیه تهران است (+)

تحریم‌هایی که هدف آن‌ها تحمیل گرسنگی است، تنها نوعی از جنگ هستند که در آن هدف قرار دادن تعمدیِ یک جمعیت غیرنظامی با استفاده از نیروی مرگ‌بار امری طبیعی و قابل‌قبول است. این در حالی است که چنین کاری نه طبیعی نیست و نه قابل‌قبول. بایدن و تیم عروسک‌گردانش مطلقاً مسئول پیامدهای اقدامات جنگ‌افروزانه‌شان هستند. نمی‌توانند صرفاً با مداد شمعی روی این اقدامات بنویسند «تقصیر ترامپ» و وانمود کنند که خودشان بی‌گناه هستند.

رسانه‌های جریان اصلی روی تفاوت‌های دولت بایدن و دولت ترامپ تمرکز دارند؛ همان‌طور که چهار سال پیش روی تفاوت‌های دولت ترامپ با دولت اوباما تمرکز کرده بودند. اگر بتوانید صدای بیخودِ این رسانه‌ها را در مغزتان ببندید و بدون توجه به وابستگی بایدن و ترامپ به حزب‌هایشان و تبلیغات انتخاباتی‌شان، به شباهت‌های میان دولت‌هایشان نگاه کنید، آن‌وقت چیزهای بسیار بیش‌تری درباره این‌که واقعاً چه اتفاقاتی دارد در جهان می‌افتد خواهید فهمید.